بررسی آزمایشگاهی تاثیر سرریزهای w-شکل و خطی بر توپوگرافی بستر در قوس رودخانه ها

بخش عمده ای از شهر¬ها و آبادی¬ها به دلیل دسترسی به آب رودخانه¬ها به منظور بهره¬برداری زراعی، شرب و صنعت و از سوی دیگر مساعد بودن توپوگرافی و خاک اراضی ساحلی در امتداد رودخانه¬ها گسترش یافته¬اند. فرسایش و رسوب¬گذاری بستر و دیواره از جمله مشکلاتی است که در رودخانه¬های با بستر آبرفتی دیده می-شود. در رودخانه¬های پیچانرودی فرسایش و رسوب¬گذاری در سواحل موجب پیشروی قوس¬ها می¬گردد و اراضی ساحلی بیشتری را غیر قابل استفاده می¬نماید. امروزه روش¬های متعددی برای بهسازی و ترمیم کناره و بستر رودخانه¬های قوسی، توسط محققین مختلف پیشنهاد شده است. از جمله استفاده از سازه¬هایی همچون سرریز-ها، پره¬ها، آبشکن¬ها و غیره. تاثیر این سازه¬ها در کاهش آبشستگی و رسوب¬گذاری در قوس¬ها در پژوهش¬های پیشین مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق نیز تاثیر سرریز¬های w شکل و خطی بر فرسایش بستر قوس¬ها مورد بررسی قرار گرفته و با جاگذاری این سرریزها در دو موقعیت بالادست و پایین¬دست قوس، تغییرات توپوگرافی بستر با حضور این سازه¬ها محاسبه می¬شود. این سرریزها در قوس در برخی موقعیت¬های مکانی باعث بهبود وضعیت بستر و در بعضی مکان¬ها باعث تشدید فرسایش شده است. حضور این سرریزها فرسایش و رسوب گذاری در قوس بالادست را کاهش داده، ولی در پایین¬دست سرریزها چاله¬های فرسایشی تشکیل شده¬است. در این تحقیق از پوشش سنگ¬چین برای قسمت¬هایی که تشدید فرسایش اتفاق افتاده استفاده شد. نتایج نشان داد که پوشش سنگ¬چین تاحدودی از فرسایش بستر پایین¬دست سرریزها جلوگیری کرده است.